PHONG TRÀO CÔNG NHÂN VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
Câu Hỏi Thảo Luận
Câu hỏi trang 29 Sử 8 Bài 4: Vì sao giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em?
Trả lời:
- Lao động trẻ em dễ dàng bóc lột, chỉ cần trả lương thấp, đem lại nhiều lợi nhuận.
- Chưa có ý thức và khả năng chống lại chủ.
- Dùng lao động trẻ em sẽ dễ dàng di chuyển trong các hầm mỏ thấp và hẹp.
- Câu hỏi trang 29 Sử 8 Bài 4: Vì sao trong cuộc đấu tranh chống tư sản, công nhân lại đập phá máy móc?
Trả lời:
Công nhân lại đập phá máy móc vì:
- Máy móc không giảm nhẹ lao động của công nhân, mà bọn giới chủ còn tăng cường bóc lột nhân dân.
- Họ cho rằng chính máy móc là nguồn gốc, thủ phạm gây nên sự nghèo đói. Vì vậy, họ trút căm thù vào máy móc.
Câu hỏi trang 30 Lịch Sử 8 Bài 4: Trình bày các sự kiện chủ yếu về phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840.
Trả lời:
Năm 1831, công nhân dệt ở Li-ông (Pháp) khởi nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm, đòi thiết lập chế độ cộng hòa nhưng bị đàn áp.
Năm 1844, công nhân dệt vùng Sơ-Iê-din (Đức) khởi nghĩa.
Từ 1836-1847, Phong trào Hiến chương ở Anh thu hút đông đảo công nhân tham gia.
Câu hỏi trang 30 Sử 8 Bài 4: Nêu kết cục phong trào đấu tranh của công nhân ở các nước châu Âu trong nửa đầu thế kỉ XIX.
Trả lời:
Các cuộc đấu tranh của công nhân ờ Pháp, Đức, Anh cuối cùng đều bị thất bại.
Ý nghĩa: Đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế, tạo tiền đề cho sự ra đời của lí luận cách mạng sau này.
Câu hỏi trang 31 Sử 8 Bài 4: Nêu những điểm giống nhau trong tư tưởng của Mác và Ăng-ghen.
Trả lời:
- Nhận thức rõ bản chất bóc lột của giai cấp tư sản và nỗi thống khổ của giai cấp công nhân, nhân dân lao động.
- Cùng có tư tưởng đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, xây dựng một xã hội bình đẳng.
- Nhận thức đước sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản là đánh đổ ách thống trị của giai cấp tư sản, giải phóng giai cấp vô sản và loài người khỏi ách áp bức bóc lột.
Câu hỏi trang 33 Sử 8 Bài 4: “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản” ra đời trong hoàn cảnh nào? Nội dung chủ yếu của nó.
Trả lời:
Hoàn cảnh ra đời:
- Tổ chức “Đồng minh những người cộng sản” ra đời trên cơ sở cải tổ tổ chức “Đồng minh những người chính nghĩa”. Đây là chính đảng độc lập đầu tiên của vô sản quốc tế.
- Mắc và Ăng-ghen được ủy nhiệm soạn thảo cương lĩnh của Đồng minh.
- Tháng 2 – 1848, cương lĩnh được công bố ở Luân Đôn dưới hình thức một bản tuyên ngôn – Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản.
Nội dung:
- Nêu mục đích, nguyện vọng của những người Cộng sản.
- Nêu rõ quy luật phát triển của xã hội loài người là sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội.
- Nhấn mạnh vai trò của giai cấp công nhân trong việc lật đổ chế độ tư bản và xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa.
Câu hỏi trang 33 Sử 8 Bài 4: Phong trào công nhân từ sau cách mạng 1848 – 1849 đến năm 1870 có nét gì nổi bật?
Trả lời:
- Giai cấp công nhân đã trưởng thành trong đấu tranh.
- Nhận thức rõ hơn về vai trò giai cấp mình.
- Có tinh thần đoàn kết quốc tế trong phong trào công nhân.
Câu hỏi trang 34 Sử 8 Bài 4: Nêu vai trò của C.Mác trong việc thành lập Quốc tế thứ nhất.
Trả lời:
- C.Mác đã chuẩn bị về mặt lý luận cho sự thành lập Quốc tế thứ nhất.
- Lãnh đạo Hội nghị thành lập Quốc tế thứ nhất.
- Soạn thảo Tuyên ngôn thành lập và Chương trình lâm thời.
- Tham gia điều hành công việc của Quốc tế thứ nhất và soạn thảo văn kiện, giáo dục các thành viên của Quốc tế thứ nhất.
=> C.Mác được xem là “linh hồn của Quốc tế thứ nhất”.
Câu Hỏi Và Bài Tập
Bài 1 trang 34 Sử 8 Bài 4: Trình bày đôi nét về tiểu sử (hoặc giới hạn ở công lao, tình bạn) của C.Mác và Ph.Ăng-ghen.
Trả lời:
- Các Mác sinh năm 1818 trong một gia đình trí thức gốc Do Thái ở thành phố Tơ-ri-ơ (Đức), nổi tiếng thông minh học giỏi. Năm 23 tuổi, Mác đỗ Tiến sĩ Triết học. Năm 1843, bị trục xuất khỏi Đức do có khuynh hướng cách mạng, ông sang Pa-ri tiếp tục nghiên cứu và hoạt động trong phong trào cách mạng ở Pháp.
- Ăng-ghen sinh năm 1820 trong gia đình chủ xưởng giàu có ở thành phố Bác-men (Đức). Ông sớm nhận ra bản chất bóc lột, thủ đoạn làm giàu của giai cấp tư sản.
- Mác và Ăng-ghen đều nhận thấy sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản là lật đổ sự thống trị của tư sản, giải phóng mọi áp bức bất công.
- Năm 1844, Ăng-ghen gặp Mác, bắt dầu tình bạn lâu dài, bền chặt và cảm động giữa hai nhà lí luận cách mạng lỗi lạc.
Bài 2 trang 34 Sử 8 Bài 4: Trình bày vai trò của Quốc tế thứ nhất đối với phong trào công nhân quốc tế.
Trả lời:
- Quốc tế thứ nhất vừa truyền bá chủ nghĩa Mác.
- Đóng vai trò trung tâm thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế.
Câu hỏi củng cố kiến thức
Câu 1: Bước sang cuối thế kỉ XIX, châu Âu và Bắc Mĩ có những biến đổi quan trọng như thế nào?
Trả lời
Đến cuối thế kỉ XIX, châu Âu và Bắc Mĩ đã hoàn thành các cuộc cách mạng tư sản và cách mạng công nghiệp. Chủ nghĩa tư bản có sự phát triển nhanh chóng, tạo ra một khối lượng sản phẩm khổng lồ, xã hội hình thành hai giai cấp đối lập là tư sản và vô sản.
Câu 2( Lịch Sử 8 Bài 4): Giai cấp vô sản ra đời trong điều kiện nào?
Trả lời
- Đội ngũ vô sản bắt nguồn từ những nông dân bị phá sản, mất ruộng đất phải rời bỏ quê hương ra thành thị tìm đường sinh sống trong các công xưởng và nhà máy. Nhiều thợ thủ công ở các thành thị cũng bị phá sản trở thành công nhân.
- Do hệ quả của cách mạng công nghiệp, giai cấp vô sản ra đời từ nửa cuối thế kì XIX dần dần hình thành và lớn mạnh cùng với sự phát triển của cách mạng công nghiệp.
Câu 3: Điều kiện làm việc và sinh hoạt của công nhân ở nửa đầu thế kỉ XIX như thế nào?
Trả lời
- Công nhân phải làm việc từ 14 đến 16 giờ mỗi ngày trong những điều kiện lao động vất vả để nhận đồng lương chết đói.
- Đàn bà, trẻ em cũng phải làm việc nặng, lương thấp hơn đàn ông. Điều kiện ăn ở tồi tàn.
Câu 4: Phong trào đập phá máy móc và đốt công xưởng diễn ra như thế nào?
Trả lời
- Vào cuối thế kỉ XVIII, phong trào đập phá máy móc và đốt công xưởng nổ ra mạnh mẽ ở Anh.
- Đầu thế kỉ XIX, phong trào này lan ra các nước khác như Pháp, Bỉ, Đức.
Câu 5( Lịch Sử 8 Bài 4): Công đoàn là một tổ chức như thế nào?
Trả lời
Công đoàn là tổ chức nghề nghiệp của công nhân, có nhiệm vụ đoàn kết tổ chức đấu tranh đòi quyền lợi cho mình như đòi tăng lương, giảm giờ làm, cải thiện điều kiện làm việc (vệ sinh môi trường, an toàn lao động..), giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn (ốm đau, tai nạn, thất nghiệp..).
Câu 6: Nét mới trong phong trào công nhân những năm 1830-1840 là gì?
Trả lời
Nét mới trong phong trào công nhân những năm 1830-1840 là giai cấp công nhân đã lớn mạnh, tiến hành đấu tranh chính trị, khởi nghĩa vũ trang, trực tiếp chống lại giai cấp tư sản.
Câu 7: Các cuộc đấu tranh của công nhân Pháp, Đức thế kỉ XIX có gì khác so với cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân?
Trả lời
- Những cuộc đấu tranh ban đầu của công nhân do trình độ nhận thức còn hạn chế nên chỉ hướng vào đập phá máy móc, đốt công xưởng, chưa chĩa mũi nhọn đấu tranh vào giai cấp tư sản.
- Các cuộc đấu tranh của công nhân Pháp, Đức thế kỉ XIX diễn ra quyết liệt hơn với một ý thức chính trị rõ rệt hơn vì họ đã nhận thấy rõ chính giai cấp tư sản mới là kẻ bóc lột họ, làm cho họ đau khổ.
Câu 8( Lịch Sử 8 Bài 4): Phong trào đấu tranh của công nhân ở các nước châu Âu trong nửa đầu thế kỉ XIX có ý nghĩa gì?
Trả lời
Phong trào đấu tranh của công nhân ở các nước châu Âu trong nửa đầu thế kỉ XIX đã đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế và tạo tiền đề cho sự ra đời của lí luận cách mạng.
Câu 9: Em biết gì về C.Mác và Ph.Ăng-ghen?
Trả lời
- Các Mác sinh năm 1818 trong một gia đình trí thức gốc Do Thái ở thành phố Tơ-ri-ơ (Đức). Từ nhỏ, Mác nổi tiếng thông minh. Năm 23 tuổi ông đỗ tiến sĩ triết học. Mác vừa nghiên cứu khoa học, vừa công tác với khuynh hướng cách mạng. Bị trục xuất khỏi Đức, năm 1843, Mác sang Pa-ri tiếp tục nghiên cứu và tham gia phong trào cách mạng ở Pháp.
- Phri-đrich Ăng-ghen sinh năm 1820 trong một gia đình chủ xưởng giàu có ở thành phố Bác-men thuộc vùng công nghiệp phát triển nhất ở Đức thời đó. Hiểu rõ thủ đoạn làm giàu của giai cấp tư sản, ông tỏ ra khinh ghét chúng. Năm 1842, ông sang Anh và đi sâu tìm hiểu nỗi khổ của những người công nhân, công bố nhiều bài viết, trong đó có cuốn ” Tình cảnh giai cấp công nhân Anh”.
- Năm 1844, Ăng-ghen từ Anh sang Pháp và gặp Mác. Từ đó bắt đầu một tình bạn lâu dài, bền chặt và cảm động giữa hai nhà lí luận cách mạng lỗi lạc.
Câu 10: Nêu điểm giống nhau trong tư tưởng của Mác và Ăng-ghen?
Trả lời
- Nhận thức rõ được bản chất của chế độ tư bản, sự thống khố của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.
- Cùng có chung một ý tưởng là muốn giải phóng giai cấp công nhân, xây dựng một xã hội mới tốt đẹp.
- Cùng nhận thức được sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản là đánh đổ ách thống trị của giai cấp tư sản, giải phóng loài người khỏi ách áp bức bóc lột.
Câu 11( Lịch Sử 8 Bài 4): Bản ” Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” ra đời có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
Trả lời
- Tuyên ngôn trình bày học thuyết về chủ nghĩa xã hội khoa học một cách ngắn gọn, xúc tích, có hệ thông (học thuyết sau này gọi là chủ nghĩa Mác).
- Chủ nghĩa Mác phản ánh quyền lợi của giai cáp công nhân và là vũ khí lí luận trong cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản. Trước đó, do thiếu vũ khí này nên giai cấp vô sản còn đấu tranh tự phát và gặp nhiều thất bại.
- Chủ nghĩa Mác ra đời mở ra một giai đoạn “tự giác” trong phong trào công nhân quốc tế. Phong trào công nhân kết hợp với chủ nghĩa Mác mới trở thành phong trào cộng sản quốc tế.
Câu 12( Lịch Sử 8 Bài 4): Phong trào công nhân trong những năm 1848-1849 diễn ra như thế nào?
Trả lời:
- Trong những năm cách mạng 1848-1849, giai cấp công nhân nhiều nước ở châu Âu đã đứng lên đấu tranh quyết liệt chống áp bức.
- Ngày 23-6-1848, công nhân và nhân dân lao động Pa-ri lại khởi nghĩa, dựng chiến lũy và chiến đấu anh dũng liên tục trong 4 ngày. Cuộc khởi nghĩa bị đàn áp đẫm máu nhưng – như Mác nhận định “đây là trận đánh lớn đầu tiên giữa hai giai cấp phân chia xã hội hiện nay”.
- Ở Đức, công nhân và thợ thủ công cũng nổi dậy. Sợ hãi trước phong trào quần chúng, tư sản Đức không quyết liệt đấu tranh như trước. Theo đà, phong trào cách mạng tiếp tục phát triển.
Câu 13: Cuộc khởi nghĩa tháng 6-1848 của công nhân và nhân dân Pa-ri diễn ra như thế nào? Kết quả?
Trả lời
Từ sáng sớm 23-6, công nhân bắt đầu xây dựng các ụ chiến đấu, có những ụ cao bằng ngôi nhà 3-4 tầng. Trên ụ chiến đấu, những lá cờ đỏ tung bay với khẩu hiệu ” Sống trong lao động hoặc chết trong đấu tranh !”, ” Nền cộng hòa dân chủ và xã hội chủ nghĩa muôn năm!”. Trong hai ngày đầu, 23 và 24.6, quân khởi nghĩa tấn công vào Tòa Thị chính, có đơn vị chỉ cách tòa nhà này 25 bước. Song đến chiều, quân Chính phủ được tăng viện tới 250 000 đến 300 000 người, trong khi công nhân khởi nghĩa chỉ có 40 000 – 50 000 người. Ngày 25-6, cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt trên từng chiến lũy, từng đường phố. Ngày 26-6, nghĩa quân rút khỏi thành phố sau một cuộc chiến đấu ngoan cường. Giai cấp tư sản điên cuồng khủng bố, giết hết những nghĩa quân bị thương, bắn xả vào vợ con công nhân, bắt giam 250 000 người. Nhiều người bị kết án tử hình, 3 500 người bị đi đày ở các thuộc địa.
Câu 14( Lịch Sử 8 Bài 4): Cho biết hoàn cảnh ra đời của Quốc tế thứ nhất?
Trả lời
- Đến giữa thế thì XIX, sự phát triển mạnh mẽ của nền đại công nghiệp tư bản làm cho đội ngũ công nhân thêm đông đảo và tập trung ở mức độ khác nhau, nhất là ở những trung tâm công nghiệp lớn.
- Nhiều cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân diễn ra liên tục nhưng đều thất bại vì thiếu một tổ chức thống nhất lãnh đạo.
- Tình hình nói trên đòi hỏi phải có một tổ chức cách mạng quốc tế để đoàn kết, lãnh đạo phong trào công nhân các nước. Ngày 28-9-1864, trong cuộc mít tinh lớn ở Luân Đôn có đại biểu công nhân nhiều nước tham gia đã quyết định thành lập Hội Liên hiệp lao động quốc tế (Sau gọi là Quốc tế thứ nhất).
Câu 15( Lịch Sử 8 Bài 4): Quốc tế thứ nhất đã đóng góp gì cho phong trào công nhân những năm 60,70 của thế kỉ XIX?
Trả lời
Vai trò của Quốc tế thứ nhất thể hiện ở hai mặt chủ yếu:
- Đấu tranh chống lại những tư tưởng sai lệch trong phong trào công nhân.
- Thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế phát triển.
Chúc các bạn học và thi tốt!
Xem thêm các lời giải hay khác tại Đây
Bài viết liên quan: